Gediz Universitesi, İzmir

Özet

Gediz Üniversitesi, 2008 yılında İzmir’de kuruldu ve 2009-2010 öğretim yılından itibaren eğitime başladı. Kuruluşundan itibaren İzmir’in en popüler vakıf üniversiteydi. Üniversite İzmir’in Menemen ilçesinde inşa edilen mükemmel kampüsü ile ve uluslararası öğrenci sayısının yüksekliği ile dikkat çekmekteydi. Gediz Üniversitesi toplam beş fakülte, iki enstitü, Meslek Yüksek Okulu ve Adalet YüksekOkulu ile hizmet vermekteydi. Hükümet Kararnamesi ile kapatıldığında toplam 7975 öğrencisi ve 287 öğretim üyesi vardı.

Gediz Üniversitesi 2014 yılından itibaren, Hizmet Hareketi’ne yakınlığı nedeniyle, Hükümet’in yoğun baskılarına maruz kaldı. Üniversite yönetimi bu baskılardan kurtulabilmek için mütevelli heyetinde değişikliğe gitti ve kamuoyuna çeşitli açıklamalar yaptı. Ancak bu çabalara rağmen 23 Temmuz 2016 tarihinde çıkarılan Olağanüstü Hal Kararnamesi ile kapatıldı. Üniversite’nin kurucu vakfında ve mütevelli heyetinde olan İzmir’in önde gelen işinsanları tutuklandı, mal varlıklarına el konuldu ve uzun süreli hapis cezaları ile yargılandılar. İktidar ile işbirliğine gitmeyenlere uzun süreli hapis cezaları verildi ve mal varlıkları müsadere edildi. Üniversitede çalışan akademisyenlerin çoğu tutuklandı ve uzun süreli hapis cezalarına çarptırıldılar. Tutukanmayan ünivesite çalışanlarından çok azı ülke dışına çıkabildi. Üniversitenin bütün varlıkları, öğrencilerin gelecek yıl için ödedikleri harçlar ve çalışanların alacakları da hükümet tarafından gasp edildi. Üniversite binaları iki yıl tamamen atıl bırakıldı ve talan edildi. Kamuoyundan gelen baskılar üzerine atıl binalar Gediz Üniversitesi yerine kurulan bir devlet üniversitesne tahsis edildi.

Üniversite Kakkında Kısa Bilgi

Gediz Üniversitesi İzmir’de 2008 yılında Sipahi Eğitim, Sağlık ve Spor Vakfı tarafından 30 Temmuz 2008 tarihinde bir vakıf üniversitesi olarak kuruldu ve 2009-2010 eğitim-öğretim yılında öğretime başladı. Üniversite’nin kurucu vakfındaki üyeler İzmir’in en saygın işinsanları idi. Son dönemde Hükümet’in baskılarını azaltmak için Üniversite’nin Mütevelli Heyeti Başkanlığını Eski Devlet Bakanı Işılay Saygın üstlendi.^[1] Diğer muhalif üniversitelere kayyım atandığı dönemde Gediz Üniversitesi bundan muaf kaldı ancak 15 Temmuz 2016 sonrasında kapatılmaktan kurtulamadı. Kapatıldığı Temmuz 2016 tarihinde 80 farklı ülkeden lisans ve lisansüstü eğitimi alan 7975 öğrencisi ve kendilerini öğrencilerine adamış 287 öğretim üyesi vardı.

Gediz Üniversitesi kuruluşundan itibaren uluslararası nitelikte ve yüksek kalitede eğitim hizmeti verdi. Öğretim üyelerinin önemli bir kısmı yurtdışında doktoralıydı ve İngilizce eğitim veren bölümleri çoğunluktaydı. Üniversite yeterli büyüklükte, kullanışlı eğitim binalarına ve modern laboratuarlara sahipti. Aynı zamanda oldukça iyi alt yapıya sahipti, rüzgar ve güneş enerjisinden kendi elektriğini üretiyordu, çevreyi koruyordu.^[2] Hizmet verdiği dönemde üniversite-sanayi işbirliğinde oldukça başarılı sonuçlar elde edildi, Mühendislik Fakültesi’nin sanayi ile işbirliği çerçevesinde geliştirdiği hibrit motor bunun tipik bir örneği oldu.^[3] Gediz Üniversitesi sosyal ve sportif faaliyetlerde de oldukça başarılıydı. Profesyonel basketbol takımı 2016 yılında Türkiye birinci liginde oynamaktaydı ve Üniversitelerarası Lig’de şampiyon oldu.

Gediz Üniversitesinin genel görünümü

Eğitim Birimleri:

Kapatılma Öncesi Yaşanan Baskılar

Gediz Üniversitesi kurucuları ve yönetimi de diğer vakıf üniversiteleri gibi 2013 sonundan itibaren Erdoğan Yönetiminin yoğun baskılarına maruz kaldı. Bu baskılar üniversite yönetimini oldukça bunalttığı için kamuoyuna terör örgütü olmakla suçlanan çevrelerle alakaları olmadığını açıklayarak Erdoğan Rejiminin baskısından kurtulmaya çalıştı. Ancak olmayan bir terör örgütünden uzak olduklarını söyledikleri bu açıklama daha sonra ünivesiteyi Erdoğan Rejiminin hışmından koruyamadı.^[4] Hedefteki diğer vakıf üniversitelere kayyım atanırken Gediz Üniversitesine kayyım atanmadı ancak 23 Temmuz 2016’da yayınlanan 667 Sayılı Olağanüstü Hal Kararnamesi ile kapatıldı ve bütün varlıklarına el konuldu.^[5]

15 Temmuz Sonrası Yaşanan Mağduriyetler

Hükümetin Üniversite’yi kapatma kararı ile 287 akademisyen ve binin üzerinde diğer çalışanlar işsiz kaldılar ve başka bir kamu kurumunda çalışma imkanları ellerinden alınmış oldu. Aynı zamanda üniversitenin 7975 öğrencisi bir anda açıkta kaldı. Üniversite kapatıldıktan sonra öğrenciler için yeni üniversite bulmada birçok zorluklar çıktı. Hukuk Fakültesi dışındaki öğrencilerin İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’ne, Hukuk Fakültesi öğrencilerinin Dokuz Eylül Üniversitesine yerleştirilmesi gerekiyordu. Ancak bu üniversiteler öğrencileri kabul etmekte isteksiz davrandılar ve problemler çıkardılar. Daha sonra bir dizi değiştirilen karar neticesinde öğrencilerin (tıpkı diğer üniversitesi kapanan öğrencileri gibi) üniversiteye girdikleri yılda aldıkları puan ile yeniden yerleştirilmeleri kararlaştırıldı. Bazı öğrenciler yurt dışına gitmek zorunda kaldı, bazıları dönem kaybetti ve bazıları da eğitim hayatını sonlandırdı. Kapatma kararından iki yıl sonra Gediz Üniversitesi yerine kurulan yeni devlet üniversitesine eski öğrenciler kabul edilmedi.

Hemen arkasından başlayan cadı avında öğretim üyelerinden ve idari personelden yüze yakın insan hukuksuz bir şekilde tutuklandı. Kapatma kararının üzerinden bir hafta geçmeden Üniversite kurucuları gözaltına alındı ve tutuklandılar.^[6],^[7] Üniversite kurucusu olan hayırsever işadamlarının malvarlıklarına el konuldu ve hapsedildiler. Yaklaşık bir ay sonra üniversite akademisyenlerini ve kurucularını hedef alan bir operasyonda aralarında akademisyenlerin de olduğu 101 kişi hakkında gözaltı kararı verildi.^[8]

Üniversite akademisyenlerini hedef alan 20 Aralık 2016’daki başka bir operasyonda 33 akademisyen hakkında gözaltı kararı verildi. Gözaltına alınanlardan 8’i tutuklandı. Tutuklananlar arasında ünlü bir hukukçu akademisyen olan Prof. Dr. İştar Gözaydın da vardı. Gözaydın Gediz Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı iken 15 Temmuz’daki darbe girişiminin ardından üniversitedeki görevinden açığa alınmıştı. İştar Gözaydın, Türkiye’de insan hakları alanında faaliyet gösteren Helsinki Yurttaşlar Derneği’nin de kurucuları arasında yer alıyor.^[9],[10] İştar Gözaydın’ın davası bütün dünyanın ilgisini çekti ve çok yoğun tartışmalara neden oldu. Savcı hakkında 15 yıl hapis cezası talep etti. Üç ayı aşkın tutuklu kaldıktan sonra serbest kaldı ve yoğun kamuoyu baskısı ile bir yıl sonra da beraat etti.^[11]

Üniversite kurucuları ve çalışanları iki yılı aşan yargılama sürecinde gizli tanıkların akıl dışı iddialarına dayanarak ve başarılı bir akademisyen olmanın ve akademik kariyer yapmanın çok tehlikeli ve ağız ceza gerektiren bir durum olduğuna vurgu yapılarak hapis cezalarına çarptırıldılar.^[12] Mayıs 2017’de sonuçlanan bir davada dört öğretim üyesine ’Silahlı terör örgütü üyesi olmak’ suçlaması ile 9 yıl ile 11 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi.^[13] Yaşanan süreçte ülkenin geneli gerçeklikle bağını kaybettiği gibi mağdurlar da uçuk iddialarla suçlamalardan kurtulmaya çalıştılar.^[14] Üniversitenin akademisyen olmayan çalışanlarına da benzer iddialarla uzun süreli hapis cezaları verildi.^[15]

Öğretim üyelerinden bazıları erken dönemde normal yollardan yurtdışına çıkabildi, ancak ilerleyen dönemde pasaportları iptal edildiği için diğerleri yurtdışına çıkamadılar. Tutuklanmayn çok az sayıdaki öğretim üyesi ancak kaçak yollarla yurt dışına çıkabildiler ve demokratik ülkelere sığınabildiler.

Üniversite mezunları da fişlendiği için iş bulmakta zorluklarla karşılaştılar. Hizmet Hareketiyle ilişkisi olduğu iddiasıyla yargılanan bir polis müdürüne Mahkeme Başkanının çocuğunu Gediz Üniversitesine göndermesinin apaçık bir suç olduğunu ifade sadedinde “Sen bu okulun FETÖ’nün olduğunu bilmiyor muydun?” diye sorması Türkiye’de hukukun geldiği yeri gösterdiği gibi bütün işlemleri devletin onayı olan bir üniversiteye çocuğunuzu göndermenizin sizi “terörist” diye damgalamaya yetebileceğini de göstermektedir.^[16]

Bu yaşanan haksızlıkların medyada duyurulması da maalesef uygulanan sansür nedeniyle mümkün olamamaktadır. Medya tamamen hükümet kontrolünde olduğu için üniversite kurucularına, akademisyenlerine ve öğrencilerine yapılan hukuksuzlukları haklı gösteren yayınlar yapmaktadır.

1. https://www.haberler.com/gediz-universitesi-mutevelli-heyeti-degisti-8091327-haberi/ ↑
2. https://www.sozcu.com.tr/2016/egitim/ormani-kurtardi-adi-olumsuzlesti-1068773/ ↑
3. https://www.yeniasya.com.tr/bilim-teknoloji/turk-bilim-adamlarindan-otomotivde-cigir-acacak-proje_366065 ↑
4. http://www.egedesonsoz.com/haber/Gediz-Universitesi-Senatosu-ndan-FETO-PDY-aciklamasi/924814 ↑
5. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/07/20160723-8.htm ↑
6. https://www.aksam.com.tr/guncel/gediz-universitesinin-kurucusu-gozaltinda/haber-537614 ↑
7. https://www.haberler.com/izmir-de-serbest-kalan-isadamlarina-yakalama-8733673-haberi/ ↑
8. http://haber.sol.org.tr/toplum/gediz-universitesine-feto-operasyonu-86-isme-gozalti-karari-167174 ↑
9. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-38376457 ↑
10. https://www.akademikpersonel.org/anasayfa/gediz-universitesinde-8-feto-tutuklamasi.html ↑
11. https://bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/193886-profesor-istar-gozaydin-94-gun-tutuklu-kaldi-1-yil-sonra-beraat-etti ↑
12. https://www.trthaber.com/haber/turkiye/feto-sanigi-akademisyene-hapis-cezasi-351094.html ↑
13. https://www.haberler.com/5-feto-sanigina-53-yil-8-ay-hapis-cezasi-9661913-haberi/ ↑
14. https://www.yeniasir.com.tr/surmanset/2017/11/17/fetocu-akademisyen-itiraflari-ile-soke-etti ↑
15. http://www.milliyet.com.tr/kapatilan-gediz-universitesi-nin-gundem-2609373/ ↑
16. https://www.sondakika.com/haber/haber-eski-aydin-emniyet-mudur-vekili-feto-den-hakim-10702486/ ↑