Rice Üniversitesi’nde makine mühendisliği profesörü olan Laura Schaefer, adının uzmanlığıyla ilgisi olmayan alanlardaki dört bilimsel makaleye yanlışlıkla atfedildiğini keşfetti (https://retractionwatch.com/2024/08/09/violated-engineering-professor-found-her-name-on-four-papers-she-didnt-write/#more-129786). ORCID profilini güncellerken ortaya çıkan bu olay, akademik yayıncılığın başına bela olan sahte yazarlık sorununun daha geniş bir örneğini oluşturuyor.
Yakın zamanda yapılan bir araştırma, sahte yayınların son on yılda %300’den fazla arttığını tahmin ederek akademide ciddi bir dürüstlük krizine işaret ediyor (https://theweek.com/science/rise-of-fake-science-fraudulent-papers). Sorun, dergileri genellikle Web of Science gibi tanınmış bilimsel indekslerinde yer almayan yağmacı yayıncılar nedeniyle daha da kötüleşiyor. Bu tür yayıncılar, yayınlamaya yönelik akademik baskıyı istismar ederek, bilimsel iletişimin kalitesini tehlikeye atan şüpheli makalelerin sayısında artışa yol açıyor.
Schaefer vakasında makaleler, büyük endeksler tarafından tanınmayan Kenyalı bir yayıncı olan AnaPub tarafından yayınlandı. Schaefer’in makalelerin kaldırılması yönündeki taleplerine ve hatanın kabul edilmesine rağmen AnaPub’ın yanıtı yetersizdi ve yazar olarak isim benzerliği iddia edildi.
Bu olay, 2021 tarihli bir raporda (https://doi.org/10.1073/pnas.1912444117) belirtildiği gibi, yılda yaklaşık 15.000 sahte makalenin yayınlandığı endişe verici bir eğilimi yansıtıyor. Bu vakalar sadece okuyucuları yanıltmakla kalmıyor, aynı zamanda bilmeden olaya karışan köklü akademisyenlerin itibarlarına da zarar veriyor.
Sahte yayınlara karşı korunmak ve akademik bütünlüğü sağlamak için araştırmacılar, dergilerin güvenilirliğini doğrulamak üzere tasarlanmış çeşitli güvenilir kaynaklardan yararlanabilirler. Açık Erişim Dergiler Dizini (DOAJ – https://doaj.org/), yüksek kalite standartlarına uygun, açık erişimli, hakemli dergilerin kapsamlı bir listesini sunuyor. Yayın Etiği Komitesi (COPE – https://publicationethics.org/), yayın etiği ve suiistimallerin ele alınması konusunda rehberlik sunmaktadır. Yağmacı yayıncılara karşı dikkatli olanlar için Beall’s List ve halefleri (https://beallslist.net/), şüpheli dergileri tespit etmede hayati bir araç görevi görüyor. Ayrıca Scopus (https://www.scopus.com/) ve Clarivate Analytics’ Journal Citation Reports (https://clarivate.com/products/scientific-and-academic-research/research-analytics-evaluation-and-management-solutions/journal-citation-reports/) dergi etkisi ve güvenilirliğine ilişkin ayrıntılı analizler sunarken PubMed (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/) sıkı yayıncılık standartlarını karşılayan dergileri bulundurmaktadır. Bu kaynakların kullanılması araştırmacıların ve akademisyenlerin şüpheli yayınlardan kaçınmasına yardımcı olmak ve bilimsel iletişimin güvenilirliğinin korunmasına katkıda bulunabilir.
Bu olay, 2021 tarihli bir raporda (https://doi.org/10.1073/pnas.1912444117) belirtildiği gibi, yılda yaklaşık 15.000 sahte makalenin yayınlandığı endişe verici bir eğilimi yansıtıyor. Bu vakalar sadece okuyucuları yanıltmakla kalmıyor, aynı zamanda bilmeden olaya karışan köklü akademisyenlerin itibarlarına da zarar veriyor. Sahte yayınlara karşı korunmak ve akademik bütünlüğü sağlamak için araştırmacılar, dergilerin güvenilirliğini doğrulamak üzere tasarlanmış çeşitli güvenilir kaynaklardan yararlanabilirler. Açık Erişim Dergiler Dizini (DOAJ – https://doaj.org/), yüksek kalite standartlarına uygun, açık erişimli, hakemli dergilerin kapsamlı bir listesini sunuyor. Yayın Etiği Komitesi (COPE – https://publicationethics.org/), yayın etiği ve suiistimallerin ele alınması konusunda rehberlik sunmaktadır. Yağmacı yayıncılara karşı dikkatli olanlar için Beall’s List ve halefleri (https://beallslist.net/), şüpheli dergileri tespit etmede hayati bir araç görevi görüyor. Ayrıca Scopus (https://www.scopus.com/) ve Clarivate Analytics’ Journal Citation Reports (https://clarivate.com/products/scientific-and-academic-research/research-analytics-evaluation-and-management-solutions/journal-citation-reports/) dergi etkisi ve güvenilirliğine ilişkin ayrıntılı analizler sunarken PubMed (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/) sıkı yayıncılık standartlarını karşılayan dergileri bulundurmaktadır. Bu kaynakların kullanılması araştırmacıların ve akademisyenlerin şüpheli yayınlardan kaçınmasına yardımcı olmak ve bilimsel iletişimin güvenilirliğinin korunmasına katkıda bulunabilir.
