Gazze’de devam eden çatışma, eğitim altyapısının neredeyse tamamen tahrip olmasına yol açarken, akademik camiayı da ciddi şekilde etkilemiş ve derin etik sorular oluşturmuş durumda. Gazze’deki tüm üniversitelerin hasar gördüğü veya yıkıldığı, yaklaşık 88 bin öğrencinin yükseköğrenime erişim imkanından mahrum kaldığı bildiriliyor.
Filistin Eğitim Bakanlığı, çatışmaların başlamasından bu yana binlerce öğrenci ve yüzlerce öğretmenin öldürüldüğünü veya yaralandığını bildirdi. Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (UNOCHA), Gazze’deki okulların yüzde 76’sının tamamen yeniden inşa edilmesi veya kapsamlı bir şekilde yenilenmesi gerektiğini tahmin ediyor.
Diğer taraftan, Holokost’tan kurtulanlar da dahil olmak üzere Yahudi toplumundan gelen sesler, geçmişte yaşadıkları acılarla Gazze’deki Filistinlilerin şu anki durumu arasındaki benzerlikleri dile getirmekte. 88 yaşındaki Holokost kurtulanı Marione Ingram, II. Dünya Savaşı sırasında yaşadıklarını Gazze’deki çocukların durumuyla karşılaştırarak, “Gazze’deki çocukların şu anda yaşadıklarını ben de yaşadım.” dedi.
Tarihin gölgesinde, Nazilerin Yahudilere yönelik soykırımının dehşeti, insanlık zulmünün acımasız bir kanıtı olarak dururken, Gazze’nin kalbinden dokunaklı bir soru yükseliyor: Holokost’tan kurtulan Dr. Gabor Maté sosyal medyada güçlü bir mesaj paylaştı ve kendi korkunç deneyimleri ile günümüzdeki çocukların içinde bulunduğu durum arasında yürek parçalayıcı bir paralellik kurdu.
İroni acı, tarihsel paralellikler ise rahatsız edici. Böylesine derin acılar ve adaletsizlikler sonrasında kurulmuş bir milletin, bir başka millete aynı acıları yaşattığı nasıl düşünülebilir? Bu soru, akademisyenlerin kuşatma altında çalıştığı, akademik çalışmalarının hayati önem taşıyan malzemelere, teknolojilere ve uluslararası iş birliğine erişimi kısıtlayan abluka nedeniyle engellendiği Gazze üniversitelerinin koridorlarında yankılanıyor.
Bu gelişmeler kritik etik soruları da gündeme getiriyor: Holokost dehşetini yaşamış bir millet, nasıl olur da başka bir topluluğa benzer acılara yol açacak eylemlerde bulunabilir? Gazze’deki eğitim altyapısının tahrip edilmesi, yalnızca uluslararası insan haklarını ihlal etmekle kalmıyor, aynı zamanda eğitim fırsatları ve umuttan yoksun “kayıp bir nesil” yaratma tehdidi de oluşturuyor.
Buna karşılık uluslararası akademik topluluklar Gazze’deki eğitimcileri ve öğrencileri desteklemek için harekete geçmiş durumda. Filistin’le Akademik Dayanışma gibi örgütler, Gazze’deki öğrenciler için çevrimiçi kurslar düzenliyor. Şimdiye kadar dünya çapında 3.500’den fazla gönüllü profesör tarafından 350’den fazla ders verildi.
Bu durum, tarihin döngüleri ve bunlardan çıkardığımız dersler konusunda temel soruları gündeme getiriyor. Soykırımdan kurtulan Dr. Gabor Maté’nin “Bu kadar acı çekenler başkalarına nasıl acı çektirebilir?” şeklindeki sözleri, geçmişle bugün arasındaki boşluğu kapatmak ve eğitim ve barışın bir arada geliştiği bir gelecek yaratmak için politika ve aksiyon oluşturmada empati ve adalete duyulan ihtiyacı bir kez daha hatırlatıyor. Dünya bu sorular üzerinde kafa yorarken, Gazze’deki akademisyenlerin durumu, uluslararası ilişkiler ve insan haklarına yönelik şefkatli ve kapsamlı bir yaklaşıma duyulan acil ihtiyacı açıkça göstermektedir. Tüm bu çabalara rağmen sorun halen çok büyük. Gazze’de eğitim sektörünün yeniden inşası için acilen ortak bir küresel müdahaleye ihtiyaç var.
